5 CÂU HỎI PHÂN TÍCH SẢN PHẨM TRUYỀN THÔNG
Áp dụng trong giảng dạy và trong cuộc sống
Ở công ty, Dương ngồi cùng phòng với một phòng ban có công việc chính là phát triển chương trình và tài liệu giảng dạy. Trong một lần nói chuyện phiếm, đồng nghiệp D có nói rằng nhìn lại tài liệu của cả đội làm, nếu tinh ý thì sẽ đoán được ai làm tài liệu nào. Có một bạn rất thích các tác phẩm của Jane Austen nên luôn đặt tên các nhân vật trong tài liệu theo tên các nhân vật trong truyện Hoặc như D khi ngẫm lại các sản phẩm mình làm ra cũng sẽ thấy nhiều hình ảnh mèo hihi.
Dù vô tình hay cố ý thì khi một người xem và tiếp nhận các sản phẩm truyền thông thì đều sẽ phần nào đó bị tác động bởi các thông điệp được gửi gắm trong đó. Tác giả Yuval Noah Harari trong quyển "21 bài học cho thế kỉ 21" có nói một câu mà D thấy rất thông thái: Con người luôn giỏi kiến tạo công cụ hơn là sử dụng chúng một cách khôn ngoan. ("Humans were always far better at inventing tools than using them wisely.") Với nhiều phương tiện truyền thông bằng hình ảnh ngày nay, chúng ta đôi khi rơi vào trạng thái xem miên man và chia sẻ nhanh mà ít khi dừng lại để đặt câu hỏi.
5 câu hỏi của Center for Media Literacy D chia sẻ hôm nay mong rằng sẽ giúp các bạn tiếp thu và nhìn nhận các thông tin truyền thông một cách cẩn thận hơn.
Ai tạo ra sản phẩm này? - trả lời được câu hỏi này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn thông điệp đó và vị trí của người tạo ra thông điệp là khách quan hay chủ quan, vv.
Kĩ thuật gì được sử dụng? - thông điệp đó được truyền tải bằng format gì? format khác nhau thường sẽ ảnh hưởng đến việc truyền tải thông điệp.
Những người khác nhau sẽ hiểu thông điệp khác nhau như thế nào? - câu này giúp làm rõ phản ứng của khán giả do mỗi người sẽ có quan điểm, góc nhìn khác nhau.
Những giá trị, phong cách sống và quan điểm nào được thể hiện hay lược bỏ? - đây là một câu hỏi cho ta thấy các thiên kiến (bias) được thể hiện trong sản phẩm.
Tại sao thông điệp này được gửi ra? - câu này giúp bạn hiểu rõ mục đích của sản phẩm (kiếm tiền, thay đổi quan điểm, kêu gọi, vv)
Chúc mọi người luôn thông thái trong việc tiếp nhận thông tin
- Dương -